W branży budowlanej i geotechnicznej przepisy BHP jasno określają wymagania odnośnie odpowiedniego zabezpieczenia głębokich wykopów. Szalunki odgrywają istotną rolę w tym procesie, chroniąc wykopy przed osunięciem się ziemi oraz umożliwiając realizację stabilnych konstrukcji, takich jak rurociągi, wodociągi czy studnie. Na rynku dostępne są zarówno tradycyjne szalunki drewniane, jak i nowoczesne systemy szalunkowe, które różnią się pod względem materiałów, kosztów oraz czasu montażu. Jakie są główne różnice między nimi? Który system sprawdzi się najlepiej w danym zastosowaniu? W tym artykule przedstawimy porównanie obu rozwiązań, aby pomóc w podjęciu właściwej decyzji.
Tradycyjne szalunki to rozwiązanie, które od lat jest wykorzystywane w budownictwie. Zazwyczaj wykonane są z drewna, a ich główną zaletą jest stosunkowo niska cena. W większości przypadków nie wymagają one specjalistycznego sprzętu ani skomplikowanych narzędzi do montażu. Wybierając materiały, warto użyć desek sosnowych lub sklejki wodoodpornej, a wewnętrzne powierzchnie szalunków pokryć płynem antyadhezyjnym. Następnie montuje się pierwsze elementy, łącząc je za pomocą klamer lub gwoździ oraz stabilizując dodatkowymi podporami. Przed przystąpieniem do wylewania betonu należy upewnić się, że konstrukcja jest stabilna i właściwie wypoziomowana. Po tym, jak beton stwardnieje do odpowiedniego poziomu, można bezpiecznie zdjąć szalunki.
Niestety, tradycyjne szalunki mają także pewne wady, które mogą wpływać na efektywność pracy. Przede wszystkim, są one czasochłonne w montażu i demontażu. W przypadku głębokich wykopów wymaga to znacznego nakładu pracy, a tym samym wydłuża czas realizacji projektu. Dodatkowo, tradycyjne szalunki z drewna są mniej trwałe i podatne na uszkodzenia w porównaniu do systemów stalowych lub z innych wytrzymałych materiałów. Przy dużej wilgoci niezaimpregnowane drewno może puchnąć i tracić swoje właściwości.
Szalunki systemowe to nowoczesne konstrukcje, które zostały zaprojektowane z myślą o ułatwieniu i przyspieszeniu prac związanych z wykopami. Składają się z modułowych komponentów, które można łatwo łączyć i dostosowywać do wymogów danego projektu. Materiały używane do produkcji szalunków systemowych to przede wszystkim stal i aluminium, które zapewniają wysoką wytrzymałość oraz trwałość.
Jedną z głównych zalet szalunków systemowych jest łatwość montażu i transportu. Modułowa konstrukcja pozwala na szybkie składanie i demontaż elementów, co znacznie przyspiesza prace na placu budowy. Dla firm specjalizujących się w wykopach pod rury gazowe, wodociągi czy studnie, jest to ogromna zaleta, ponieważ umożliwia efektywne zarządzanie czasem i zasobami oraz realizację projektu w umówionym czasie.
Szalunki systemowe cechuje także wysoka wytrzymałość oraz odporność na korozję i uszkodzenia mechaniczne. Stal i aluminium to materiały, które doskonale sprawdzają się w warunkach budowlanych, gwarantując długą żywotność systemu i możliwość wielokrotnego użycia. Dzięki temu inwestycja w szalunki może okazać się bardziej opłacalna w dłuższej perspektywie, nawet jeśli początkowy koszt zakupu jest wyższy niż w przypadku rozwiązań tradycyjnych.
Porównując czas realizacji prac związanych z wykopami, tradycyjne szalunki drewniane oraz nowoczesne szalunki systemowe wykazują istotne różnice. Deskowanie to proces, który obejmuje kilka etapów: przygotowanie deskowania, montaż, wylanie betonu, czas wiązania betonu i ostateczny demontaż deskowania. Wymaga to dużych nakładów pracy oraz angażuje wiele osób, dlatego coraz częstszym standardem stają się szalunki systemowe.
Szalunki systemowe, zwłaszcza te wykonane z aluminium F25, charakteryzują się niską wagą, co umożliwia ich instalację przez zaledwie dwie osoby. Dzięki zastosowaniu prefabrykowanych elementów oraz uproszczonej konstrukcji, czas potrzebny na ich przygotowanie jest znacznie krótszy, co prowadzi do znacznych oszczędności czasowych.
Koszty początkowej inwestycji w szalunki tradycyjne są zazwyczaj niższe niż w przypadku szalunków systemowych. Jednak warto zauważyć, że nowoczesne systemy szalunkowe oferują znacznie większą trwałość, a w związku z tym niższe koszty eksploatacji w dłuższym okresie. Tradycyjne szalunki mogą wymagać częstych napraw lub wymiany elementów, co generuje dodatkowe wydatki. Dodatkowo, nowoczesne szalunki systemowe można również wypożyczyć, co pozwala na ograniczenie kosztów związanych z ich zakupem oraz magazynowaniem.
Stal i aluminium, z których wykonane są szalunki systemowe, charakteryzują się dużą wytrzymałością na nacisk i są odporne na czynniki atmosferyczne oraz korozję. Dzięki temu nie ulegają deformacjom ani uszkodzeniom w trudnych warunkach terenowych. Drewno nie jest na tyle odporne. Tradycyjne szalunki mogą ulegać uszkodzeniom, zwłaszcza pod wpływem wilgoci czy ciężaru. Szalunek systemowy będzie więc lepszym wyborem, zwłaszcza przy głębokich wykopach, gdzie istnieje większe ryzyko osuwania się gruntu i styczności z wodami gruntowymi.
Cechy | Tradycyjne szalunki | Szalunki systemowe |
---|---|---|
Materiał | drewno, sklejka | stal, aluminium |
Waga | ciężkie | lekkie (zwłaszcza aluminiowe) |
Czas montażu | długi, czasochłonny | szybki |
Elastyczność zastosowania | niska – fundamenty budynków, drobne prace infrastrukturalne, budowa schodów | wysoka – duże i głębokie wykopy pod infrastrukturę, budowa studni, budownictwo mostowe i inżynieryjne |
Koszty początkowe | niskie | średnie/wysokie |
Trwałość i żywotność | ograniczona | wysoka |
Decyzja o wyborze odpowiedniego systemu szalunkowego powinna być uzależniona od specyfiki danego projektu, budżetu oraz dostępnego czasu na realizację prac. Dla firm zajmujących się głębokimi wykopami, gdzie liczy się szybkie tempo pracy i czas realizacji zlecenia, nowoczesne szalunki systemowe wydają się być lepszym rozwiązaniem. Tradycyjne szalunki systemowe, choć mają swoje zalety, ustępują miejsca szalunkom systemowym podczas prac takich jak budowa rurociągów, kanalizacji, czy studni. Przy małych lub amatorskich projektach będą jednak wystarczające.