Techniki ochrony przed osunięciami ziemi – od teorii do praktyki

Głębokie wykopy to jeden z pierwszych etapów inwestycji budowlanych i geotechnicznych. Choć są niezbędne dla realizacji projektów, wiążą się również z dużym ryzykiem, w tym możliwością osunięć ziemi, które mogą zagrażać życiu i zdrowiu pracowników oraz bezpieczeństwu konstrukcji. W związku z tym ważne jest, by odpowiednio je zabezpieczyć. Wymagają tego również regulacje prawne. Przepisy BHP jednoznacznie nakładają na wykonawców konieczność stosowania odpowiednich środków ochronnych. Niewywiązanie się z tych obowiązków może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych. W artykule omówimy, jak zabezpieczyć wykop przed osunięciem, prezentując zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne metody. Przyjrzymy się także innowacyjnym systemom szalunkowym dla firm budowlanych, które zapewniają stabilność gruntu i skuteczną ochronę pracowników podczas robót ziemnych.

Praca na budowie

Jakie są zagrożenia związane z niezabezpieczonym wykopem?

Aby zrozumieć znaczenie konieczności stosowania zabezpieczeń wykopów, należy najpierw uświadomić sobie zagrożenia związane z osunięciem ziemi. Nieodpowiednie zabezpieczenie wykopów lub zlekceważenie ryzyka często prowadzi do tragicznych w skutkach wypadków, których można uniknąć poprzez zastosowanie odpowiednich środków ochrony. Poniżej przedstawiamy największe zagrożenia wynikające z niedostatecznego zabezpieczenia wykopu:

 

• Przysypanie pracowników ziemią – jednym z najpoważniejszych ryzyk jest przysypanie pracowników przez osuwającą się ziemię. Gwałtowne zawalenie ścian wykopu może nastąpić w ciągu kilku sekund, pozostawiając osobom znajdującym się wewnątrz niewielkie szanse na ucieczkę. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku głębokich wykopów. 

 

• Uszkodzenie infrastruktury sąsiadującej – osunięcia ziemi mogą również prowadzić do uszkodzenia pobliskiej infrastruktury, takiej jak budynki, drogi, czy instalacje podziemne. Gwałtowne przemieszczanie się mas ziemnych może powodować pęknięcia fundamentów, przemieszczenia konstrukcji, a nawet ich zawalenie. Dodatkowo, uszkodzenia rur wodociągowych, kanalizacyjnych czy kabli energetycznych mogą prowadzić do kosztownych napraw i opóźnień w realizacji projektu.

 

• Podtopienia i zalania wykopów – w przypadku osunięć ziemi w obszarach o wysokim poziomie wód gruntowych lub podczas intensywnych opadów deszczu, istnieje ryzyko podtopienia wykopu. Zawalenie ścian może otworzyć drogę dla wody, która szybko zalewa teren robót, uniemożliwiając dalsze prace, a także narażając sprzęt na uszkodzenia. Podtopienia mogą również zwiększać ryzyko porażenia prądem, jeśli w pobliżu znajdują się niezabezpieczone przewody elektryczne.

 

• Uszkodzenia sprzętu – nagłe osunięcie ziemi może spowodować przewrócenie się maszyn budowlanych w bezpośrednim sąsiedztwie wykopu. Stanowi to zagrożenie dla operatorów sprzętu i pracowników znajdujących się obok.

 

• Degradacja środowiska naturalnego – nagłe przemieszczenie gruntu może prowadzić do zanieczyszczenia wody, erozji gleby oraz zniszczenia lokalnej roślinności. W efekcie może być konieczne przeprowadzenie kosztownych działań naprawczych w celu przywrócenia stanu środowiska.

 

• Zagrożenie dla osób postronnych – w sytuacji, gdy wykop nie jest odpowiednio zabezpieczony i oznakowany, istnieje ryzyko, że ktoś postronny przypadkowo do niego wpadnie. Może to dotyczyć przechodniów, dzieci bawiących się w pobliżu, a nawet kierowców, jeśli wykop znajduje się blisko drogi.

Jak zabezpieczyć wykop przed osunięciem? Od czego zacząć?

Pierwszym krokiem w zabezpieczaniu wykopu jest szczegółowa analiza geotechniczna gruntu. Należy zbadać:

 

• Rodzaj gruntu – czy jest to glina, piasek, żwir, czy inny typ gleby, co wpływa na stabilność ścian wykopu.

 

• Warunki wodne – wysoki poziom wód gruntowych może zwiększać ryzyko osunięć i wymagać dodatkowego odwodnienia.

 

• Obciążenia zewnętrzne – obecność pobliskich budynków, maszyn czy ruchu drogowego, które mogą wywierać dodatkowy nacisk na ściany wykopu.

 

Należy również uwzględnić planowaną głębokość i powierzchnię wykopu. Dopiero na tej podstawie można wybrać odpowiednie zabezpieczenia.

Systemy szalunkowe dla firm budowlanych – jakie wybrać?

Tradycyjne drewniane szalunki były przez lata podstawowym sposobem zabezpieczania wykopów, jednak dziś powoli odchodzą w zapomnienie. Choć wciąż znajdują zastosowanie w niektórych projektach, ich ograniczona trwałość, podatność na warunki atmosferyczne i czasochłonny montaż sprawiają, że coraz częściej są zastępowane nowoczesnymi rozwiązaniami. Na rynku dostępne są trwalsze technologie, które nie tylko zapewniają wyższy poziom bezpieczeństwa, ale także usprawniają prace budowlane. Rekomendowane systemy szalunkowe dla firm budowlanych obejmują między innymi:

 

• Szalunki aluminiowe – lekkie i łatwe w montażu, idealne do mniejszych wykopów, oferujące pełną elastyczność w dostosowaniu do różnych wymiarów.

 

• Obudowy stalowe lekkie – efektywne kosztowo obudowy, które są wytrzymałe na duży napór ziemi i szybkie w instalacji.

 

• Obudowy stalowe elementowe, czyli boksy dla różnych zastosowań.

Nowoczesne metody zabezpieczania wykopów

Obok tradycyjnych szalunków, firmy coraz częściej sięgają po zaawansowane technologie i nowoczesne metody. Oto dwie z nich:

 

• Komora dylowa – jest to system zabezpieczenia, w którym wykorzystuje się dwie równoległe ścianki, stabilizowane przez belki poziome. Rozwiązanie to świetnie sprawdza się w głębokich i wąskich wykopach.

 

• Obudowa płytowo-słupowa podwójna – metoda polegająca na zastosowaniu podwójnych ścianek wzmacnianych pionowymi słupami. Zapewnia wysoką odporność na napór ziemi i umożliwia pracę w wymagających warunkach geotechnicznych.

 

Innowacyjność tych rozwiązań polega także na szybkości montażu i demontażu. Jest to bardzo istotne w przypadku dużych projektów budowlanych, gdzie inwestor ceni sobie terminowość.

Jak zapewnić ochronę pracowników podczas robót ziemnych?

Ochrona pracowników podczas robót ziemnych powinna być priorytetem każdej firmy, z uwagi na to, że ryzyko wypadków jest wysokie. Co warto wdrożyć?

 

• Regularne szkolenia z zakresu BHP, szczególnie w kontekście pracy w wykopach.

 

• Użycie nowoczesnych systemów szalunkowych, które eliminują ryzyko zawalenia ścian.

 

• Monitorowanie stanu gruntu podczas prac – nagłe zmiany warunków, np. ulewne deszcze, mogą wymagać natychmiastowych korekt w zabezpieczeniach.

 

Jeśli jesteś odpowiedzialny za zabezpieczenie wykopów, ale nie masz pewności, które technologie będą odpowiednie dla Twojego projektu, najlepiej skontaktować się ze specjalistami. Eksperci z zakresu zabezpieczeń wykopów pomogą Ci przeprowadzić analizę gruntową i zaproponują rozwiązania dopasowane do specyfiki Twojej inwestycji.

Dane kontaktowe

BORECKA Sp. z o.o.

ul. Borecka 10

03-034 Warszawa

 

 

NIP: 9521075100

 

 

T +48 22 780 45 75

T +48 22 780 45 70

T +48 603 179 990

 

 

e-mail: biuro@borecka.eu

📞Zadzwoń ✉️Wyślij e-mail